1st international mail art exhibition in Athens

Κάθε έργο τέχνης είναι παιδί της εποχής του, και καθρέφτης των αισθημάτων μας.

Κάθε καλλιτεχνικό κίνημα έτσι διαμορφώνει, μια πολιτισμική άποψη και μια περίοδο που είναι αδύνατον να επαναληφθεί, παρά μόνο να εξελιχθεί και αυτό μόνο όταν χαρακτηρίζεται από την απαραίτητη εσωτερική αναγκαιότητα.

Σε μια εποχή σαν την δική μας που η τέχνη λειτουργεί σχεδόν κεκλισμένων των θυρών, σ’ ένα κέλυφος επιφανειακό και με σχεδόν βιομηχανικά στεγανά , το κίνημα του mail art ήρθε σα φρέσκο αεράκι.

Είναι ανοικτό, εκφραστικά πληροφοριακό, σύγχρονο, με καινούριες ιδέες, και ταυτόχρονα έντονα προσωπικό.

Κεντράρει ξανά στην εσωτερική ανάγκη του ανθρώπου να εκφραστεί δημιουργικά, και να επικοινωνήσει με τους ομότεχνους του. Έχει τη μεγάλη γοητεία να δουλεύει κανείς ταυτόχρονα με χιλιάδες καλλιτέχνες του κόσμου.

Εύχομαι αυτός ο ανοιχτός δίαυλος της παγκόσμιας καλλιτεχνικής επικοινωνίας , που ήδη αγκαλιάστηκε , να ριζώσει για τα καλά στη χώρα μας και να πάρει τις μορφές που θα συμπορεύονται με την ελληνική ευαισθησία και έκφραση.

Θωμαή Κόντου

Εικαστική επιμελήτρια της εκθέσεως

Each work of art is a child of his age and a mirror of our feelings.
Each artistic movement shapes a cultural aspect and an era that is impossible to be repeated, except for evolved only, when it is characterized by the essential internal necessity.
In our age that art function in specific borders, in a nutshell surface and with almost industrially partitions, the mail art’s movement came like fresh breeze.
It is open, expressively informative, modern, with new ideas, and simultaneously intensely personal.
It’s main interest is the internal need of a person to express himself creatively, and communicate with his colleagues. It has the big challenge for the artist to work simultaneously with thousand of artists in the world. I wish that, this open channel for the world artistic communication that has already been embraced, will root in our country and take the forms that proceed with the Greek sensitivity and expression.

Thomai Kontou

Art curator of the exhibition

Ένα κείμενο για το mail art της Θωμαής Κόντου

1. Τι είναι mail art (ταχυδρομική τέχνη)

2. Το Δίκτυο της Mail Art

3. Το αντικείμενο

4. Ποια η ιδιομορφία της Mail Art

5. Τι ανταλλάσσουν οι Mail Artists

6. Η δημοκρατικότητα του κινήματος

7. Πως γίνεται κανείς Mail Artist

8. Το Mail Art στην Ελλάδα

1. Τι είναι mail art (ταχυδρομική τέχνη)

Είναι ένα παγκόσμιο καλλιτεχνικό κίνημα που βασίζεται κυρίως στην ανταλλαγή. Το κίνημα αποκαλείται Δίκτυο Ταχυδρομικής Τέχνης – Mail Art Network, παίρνοντας το όνομά του από το μέσο διακίνησης των έργων, που είναι το ταχυδρομείο.

2. Το Δίκτυο της Mail Art

Η mail art σαν κίνημα πρωτοεμφανίσθηκε στον κόσμο της τέχνης το 1965 στην Νέα Υόρκη από τον Ray Johnson (χαρακτηρίστηκε σαν ο πιο διάσημος άγνωστος καλλιτέχνης της Αμερικής), σαν μια πράξη αντίστασης και απελπισίας ενάντια στα καλλιτεχνικά κατεστημένα της εποχής του.

Το κίνημα βασιζόμενο κυρίως στη επαφή και την ελεύθερη ανταλλαγή τέχνης και ιδεών μεταξύ των καλλιτεχνών, εξελίχθηκε σε παγκόσμιο δίκτυο. Σήμερα είναι ίσως είναι και το μεγαλύτερο σε έκταση και αριθμό συμμετεχόντων, κίνημα που δημιουργήθηκε ποτέ στην ιστορία της τέχνης. Ένα δίκτυο ζωντανό πολύμορφο που καθημερινά εξελίσσεται και αυξάνεται.

3. Το αντικείμενο

Η όλη ιδεολογική θεώρηση της τέχνης ταχυδρομείου, βασίζεται στην θεματολογική και συχνά στην εννοιολογική τέχνη. Πάντα υπάρχει ένα θέμα που τίθεται από τον διοργανωτή και που αναγκάζει τον καλλιτέχνη να εκφράσει εικαστικά την άποψή του. Βλέποντας κανείς την θεματολογία των εκθέσεων mail art ίσως έχει και στη γλώσσα της τέχνης, ένα ημερολογιακό χάρτη των προβλημάτων που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο.

Στις τάξεις των mail artist ανήκουν καλλιτέχνες σχεδόν από όλο το φάσμα των μορφών τέχνης, συναντά κανείς, νεορεαλιστές, σουρεαλιστές, ντανταϊστές, ως και εκπροσώπους πιο σύγχρονων κινημάτων, όπως το flux us, artist amp κ.α.

4. Ποια η ιδιομορφία της Mail Art

Η ταχυδρομική τέχνη ξεκίνησε ως κίνημα αντίστασης ενάντια στα κακώς έχοντα, τα στεγανά και την βιομηχανία στον κόσμο της τέχνης.

Βασίζεται κυρίως στην ανταλλακτική πρακτική μεταξύ των καλλιτεχνών, και σχεδόν απουσιάζει η σχέση με το χρήμα. Ο παραγωγός (1٭) βάζει τις προδιαγραφές της εκθέσεως, σε χώρο που έχει προαναγγείλει, αναλαμβάνει την ευθύνη της διοργάνωσης, και αποστέλλει πίσω στους συμμετέχοντες τα ντοκουμέντα του γεγονότος (κατάλογο, λίστα συμμετοχών, φωτογραφίες εγκαινίων, δημοσιεύματα κ.λ.π.).

Οι καλλιτέχνες δεν πληρώνουν καμιά χρηματική συμμετοχή αλλά χαρίζουν το έργο τους στον παραγωγό- διοργανωτή, εκτός και αν οι προϋποθέσεις συμμετοχής έχουν τεθεί διαφορετικά (2٭.).

Τα έργα φθάνουν μέσω ταχυδρομείου και συνήθως χωρίς κορνίζες, πράγμα που απαλλάσσει τους καλλιτέχνες από τις διαδικασίες εξαγωγής έργου τέχνης, που απαιτούν χρόνο και χρήμα .

Το mail art είναι ένας ανοιχτός δίαυλος παγκόσμιας καλλιτεχνικής επικοινωνίας, παράπλευρος στους γνωστούς και παγιωμένους.

5. Τι ανταλλάσσουν οι Mail Artists

Οι καλλιτέχνες διακινούν τη δουλειά τους, μέσω του δικτύου συνεχώς.

Τα έργα είναι, αυθεντικά έργα τέχνης, ψηφιακή ζωγραφική, εκτυπώσεις, αντίγραφα, κάρτες, artistamps (μορφή χαρακτικής με εικαστικές σφραγίδες), οπτική ποίηση, εφημερίδες και περιοδικά που αφορούν τον θεσμό, γραμματόσημα σχεδιασμένα από τους ίδιους και εξαιρετικά ζωγραφισμένους φακέλους που συχνά ανταγωνίζονται το ίδιο το έργο.

Σε ηλεκτρονικές gallery του δικτύου δημοσιεύονται εκτός από τις εκθέσεις, παρουσιάσεις δουλειάς και βιογραφικά στοιχεία καλλιτεχνών.

Γίνονται επίσης σε πολλές πόλεις (που το έχουν αναγάγει σε θεσμό), διεθνείς συναντήσεις, συνέδρια, περφόρμανς, φεστιβάλ, πράγμα που δίνει την δυνατότητα στους καλλιτέχνες να γνωρίζονται και σε φυσικό επίπεδο.

Τα τελευταία χρόνια, γίνεται μια μεγάλη προσπάθεια να γίνουν τα διεθνή αρχεία του mail art και έχει αρχίσει ήδη η δημιουργία της mail art εγκυκλοπαίδειας από τη sztuka fabryka gallery στις Βρυξέλλες, σε συνεργασία με τον Ιταλό θεωρητικό και καλλιτέχνη, Vittori Baroni.

Άρχισαν επίσης να δημοσιεύονται στον ιστό τα: Archivio Internazionale Mail Art του Claudio Grandinetti.

6. Η δημοκρατικότητα του κινήματος

Tο mail art είναι από μόνο του ένας χώρος ελεύθερης συνάντησης δημιουργών, διαφορετικών προελεύσεων και κατευθύνσεων (πολιτικών ή κοινωνικών), διαφορετικών τεχνοτροπιών, ιδεολογιών και αντιλήψεων.

Στις τάξεις του γίνονται το ίδιο δεκτοί, καλλιτέχνες με ολοκληρωμένες καριέρες, όπως και αυθεντικά δημιουργικοί άνθρωποι που ενασχολούνται με την τέχνη. Το δίκτυο είναι ανοιχτό, εκφραστικά πληροφοριακό, σύγχρονο με φρέσκιες ιδέες και ταυτόχρονα έντονα προσωπικό. Απουσιάζουν μόνο οι προβολές αντιλήψεων βίας, ρατσισμού και αυτές που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια

7. Πως γίνεται κανείς Mail Artist

Κάθε καλλιτέχνης ή δημιουργικός άνθρωπος μπορεί να γίνει mail artist. Μπορεί να φτιάξει το έργο του και να το στείλει σε κάποια διοργάνωση με την ευθύνη της υπογραφής του βέβαια.

Ωστόσο υπάρχει μια διαρκής υποχρέωση δουλειάς και συμμετοχής αν θέλει κανείς να είναι ένα ενεργό μέλος του δικτύου και να προχωρήσει κάποια στιγμή σε προσωπική διοργάνωση.

Απαραίτητη προϋπόθεση, η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Δικλείδα ασφαλείας είναι η ίδια η ανοιχτή δημοσιοποίηση, των ντοκουμέντων των εκθέσεων και της λίστας συμμετοχών. Η ηλεκτρονική διάσταση της εποχής μας κάνει την επαφή αυτή εξαιρετικά γρήγορη και εύκολη.

Μαζί με το έργο συμμετοχής, ενημερώνουν ο ένας τον άλλον για την εξέλιξη της δουλειάς και της καριέρας τους, αποστέλλοντας βιογραφικά, προσκλήσεις, αφίσες, καταλόγους, φωτογραφίες των έργων τους. (αυτό ίσως είναι και ο μόνος τρόπος προστασίας του κινήματος, από ανθρώπους που χωρίς να είναι καλλιτέχνες, παρεισδύουν σε αυτό με αρπακτική διάθεση).

Η επαφή και δυνατότητα να δουλεύει κανείς σε συνεργασία με χιλιάδες καλλιτέχνες του κόσμου είναι ίσως και η μεγαλύτερη γοητεία της mail art. Γεγονός που ώθησε ιστορικούς τέχνης, μεγάλες gallery και πολλά διεθνή πανεπιστήμια να γίνουν οι ίδιοι διοργανωτές εκθέσεων ταχυδρομικής τέχνης και να εντάξουν στις συλλογές τους έργα καλλιτεχνών του κινήματος. Δήμοι μεγάλων πόλεων σε συνεργασία με τους καλλιτέχνες του κινήματος, να οργανώνουν σε ετήσια βάση διεθνείς αφιερωματικές εκθέσεις που κάποιες έχουν εξελιχθεί σε biennale και να δημιουργούν τα δικά τους μουσεία .

8. Το Mail Art στην Ελλάδα

Από την Ελλάδα έχουν μετάσχει κατά καιρούς γνωστά ονόματα της τέχνης σε μεγάλες διοργανώσεις mail art του εξωτερικού, όπως η Όπυ Ζούνη, η Άρια Κoμιανού, ο ΜΙΤ Μητρόπουλος, η Σοφία Μαρτίνου, ο Costis (Κωστής Τριανταφύλλου), ο Μιχαήλ Μήτρας, ο Βλάσης Ρασσιάς, ο Δημοσθένης Αγραφιώτης, η Θωμαή Κόντου, ο Κώστας Ευαγγελάτος, ο Δ. Θ. Αρβανίτης, ο Μίμης Γραμματικόπουλος, ο Πωλ Σαρόγλου, οι Θ. Χονδρός - Α. Κατσιάνη, κ.α. Έχουν επίσης μεταφερθεί κάποιες έτοιμες διοργανώσεις από άλλες χώρες στις αρχές της δεκαετίας του ’80, αλλά ο θεσμός δεν επεκτάθηκε και παραμένει άγνωστος. Κατά την περίοδο 1983 - 1986, ο Βλάσης Ρασσιάς εξέδωσε σε 100 αριθμημένα αντίτυπα 11 τεύχη του περιοδικού "Είναι Αύριο" (αρχικά "Open Head Arts") με πρωτότυπες δημιουργίες καλλιτεχνών της Mail Art από όλον τον κόσμο.

Το 2006, έγινε στη Ελασσόνα και την Αθήνα, η 1^η Διεθνής Έκθεση Mail Art στη Ελλάδα με παραγωγό την Ιωάννα Παπαχρήστου, εικαστική διοργάνωση και επιμέλεια από την Θωμαή Κόντου, και με συνδιοργάνωση της φυσικής εκθέσεως , με τον Δήμο Ελασσόνας και τον Δήμο Αθηναίων, όπως και με πολιτιστικούς συλλόγους της περιοχής.

Το 2007 με κύριο διοργανωτή τη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα και εικαστική διοργάνωση, επιμέλεια και παραγωγή της Θωμαής Κόντου διοργανωθήκαν τρεις εκθέσεις mail art με αφετηρία την πόλη της Ελασσόνας..

1- «Αργοναύτες».

2- «Αλυσίδα αλληλεγγύης για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα».

3- «1^ηδιεθνής mail art Biennale στην Ελλάδα ….για τον Όλυμπο, την Ελασσόνα, ή την πόλη που ο καθένας έχει στην καρδιά του».

Τις διοργανώσεις στηρίζει, καλλιτεχνική επιτροπή από Έλληνες καλλιτέχνες και mail artists, όπως και η διεθνής τιμητική καλλιτεχνική επιτροπή.

- Το κείμενο γράφτηκε το 2005 με αφορμή την 1^η Διεθνής Έκθεση Mail Art στη Ελλάδα με παραγωγό την Ιωάννα Παπαχρήστου και εικαστική διοργάνωση και επιμέλεια από την Θωμαή Κόντου.

٭ 1-παραγωγός είναι ο καλλιτέχνης που κάνει την κλήση της εκθέσεως και είναι και ο αποδέκτης και δικαιούχος των έργων.

٭2- συνηθίζεται να γίνονται κάποιες εκθέσεις mail art για φιλανθρωπικούς σκοπούς και τα έργα να πωλούνται αλλά αυτό προαναγγέλλεται.